برای حمل و نقل کالا یکی از مهم‌ترین مواردی که شما باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشید، شناسایی انواع کالای خطرناک است. ممکن است با خود فکر کنید شناسایی این کالاها چه ضرورتی دارد؟
 در پاسخ باید به شما بگوییم، کالاهای خطرناک بسته به خواص و ویژگی‌هایی که دارند می‌توانند خطرات و آسیب‌های جدی به محیط اطراف و سایر مواد وارد کنند. شناخت این کالاها باعث می‌شود تا ریسک خطرات انتقال و احتمال آسیب‌رسانی آنها به حداقل برسد. در این قسمت از مقاله فریت فایندر شما با انواع و دسته‌بندی کالای خطرناک آشنا می‌شوید. اطلاعات این مقاله به شما کمک می‌کند تا بسته‌بندی، انبارداری و حمل و نقل این کالاها به دور از هر گونه خطری انجام شود.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:

کالای خطرناک چیست

 در پاسخ به سوال کالای خطرناک چیست باید گفت که کالاهایی مانند مواد منفجره، سمی و قابل اشتعال که حمل، بارگیری و جابه‌جایی آنها ممکن است با بروز خطراتی مانند آتش‌سوزی همراه باشد، کالای خطرناک هستند. کالاهای خطرناک نیاز به بسته‌‌‌بندی ویژه‌ای دارند و با علامت مخصوص نشانه‌گذاری می‌شوند. برچسب کالای خطرناک به عنوان راهنمایی برای شناخت و حمل کالا خواهد بود.

کالای خطرناک چیست

آشنایی با انواع گروههای مواد خطرناک

کالای خطرناک بسته به ویژگی‌هایی که دارد، به 9 گروه زیر تقسیم می‌شوند:

1- مواد منفجره Explosives

2- گازها Gases

3- مایعات قابل اشتعال Flammable Liquids

4- جامدات قابل اشتعال Flammable Solids

5- مواد اکسید‌کننده Oxidizing Substances

6- مواد سمی و عفونی  Toxic & Infectious Substances

7- مواد رادیو اکتیویته Radioactive Material

8- مواد خورنده Corrosive

9- کالاهای خطرناکی که در 8 گروه بالا قرار نمی‌گیرند. Miscellaneous Dangerous Goods

انواع گروههای مواد خطرناک

در ادامه با هر یک از انواع گروههای مواد خطرناک بیشتر و دقیق‌تر آشنا می‌شوید.

1- مواد منفجره Explosives؛ کالای خطرناک و آسیب‌زننده از نظر ایجاد انفجار 

مواد منفجره شامل مواد جامد و مایعی می‌شود که از طریق واکنش شیمیایی منفجر می‌شوند و در اثر انفجار به محیط اطراف خود آسیب جدی وارد می‌کنند.

کلاس کالای خطرناک و مواد منفجره

 شناخت دقیق 9 کلاس کالای خطرناک برای مواد منفجره

مواد منفجره خود به 9 گروه دسته‌بندی می‌شوند. این 9 گروه شامل

  • کلاس 1-1 باروت 

باروت‌ها نوعی از کلاس کالای خطرناک منفجره هستند که در اثر تماس با شعله، انفجاری در سطح وسیع ایجاد می‌کنند. مواد زیر نمونه‌هایی بارز از مواد منفجره هستند.

  • TNT
  • مواد منفجره پلاستیکی
  • دینامیت
  • چاشنی

باروت انفجاری

  • کلاس 2-1 ترکیبات نیتراتی_ نیترات سلولز و نیترات پتاسیم

ترکیبات نیتراتی در مقایسه با باروت‌ها قدرت انفجار کمتری دارند. این مواد منفجره هنگام آتش‌سوزی و انفجار بخارهایی را تولید می‌کنند که برای جلوگیری از آسیب این بخارها، باید از دستگاه تنفسی استفاده کرد.

  • کلاس 3-1 ترکیبات نیتروژنی

حالت انفجار در ترکیبات نیتروژنی به‌گونه‌ای است که مواد و قطعات پرتاب شونده از خود خارج می‌کنند. انفجار ایجاد شده ناشی از ترکیبات نیتروژنی مانند باروت‌ها در سطح بالا و قابل توجه است. 

  • کلاس 4-1 ترکیبات کلرورها

 ترکیبات کلرورها با شدت بسیار بالایی می‌سوزند و دودهایی با غلظت بالا تولید می‌کنند. این ترکیبات از نظر خطر انفجار ریسک کمی دارند و قدرت انفجارشان در حد کم است.

  • کلاس 5-1 سوزاننده‌ها

سوزاننده‌ها قدرت انفجار بالایی ندارند اما از این نظر آسیب‌زننده هستند که در زمان سوختن، مواد سمی تولید می‌کنند.

  • کلاس 6-1 مهمات

برای آنکه مهمات منفجر شوند باید در معرض شعله و حرارت قرار بگیرند. خطر انفجار در مهمات چندان بالا نیست و در صورت انفجار، قطعات پرتاب شونده از آنها خارج می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

  • کلاس 7-1 مواد آتش‌زا

 برای انفجار مواد آتش‌زا مانند مهمات تماس با شعله و حرارت ضروریست. مواد آتش‌زا انفجاری در سطح گسترده ایجاد نمی‌کنند اما اگر در زمان طولانی در معرض حرارت قرار بگیرند، می‌توانند انفجار عظیمی را به وجود آورند. خطرات ناشی از مواد آتش‌زا اشتعال و ایجاد مسمومیت است.

  • کلاس 8-1 مواد منفجره رادیولوژیکی

 همان طور که از نام مواد منفجره رادیولوژیکی مشخص است، این مواد از نظر رادیولوژیکی خطر دارند و آسیب‌زننده هستند. انفجار مواد منفجره رادیولوژیکی با تولید قطعات پرتاب شونده همراه است.

2- گازها GASES

گازها دومین دسته از کالای خطرناک هستند که به 4 گروه قابل اشتعال، غیر قابل اشتعال، غیر سمی و سمی طبقه‌بندی می‌شوند. 

گازها دومین کلاس از کالای خطرناک

2-1 گازهای قابل اشتعال

گازهایی مانند بوتان، هیدروژن، پروپان و استیلن گازهایی هستند که در اثر ترکیب با هوا، ترکیباتی قابل اشتعال تولید می‌کنند.

گازهای قابل اشتعال نوعی از کالای خطرناک در حالت گاز 

2-2 گازهای غیر قابل اشتعال و غیر سمی دومین کلاس کالای خطرناک برای گازها

گازهای غیر قابل اشتعال و غیر سمی گازهای سرد شده با حالت مایع هستند که از نظر اشتعال و مسمومیت هیچ‌گونه خطری را به دنبال ندارند. موارد زیر مثال‌هایی از گازهای غیر قابل اشتعال و غیر سمی هستند: 

  • نیترژن مایع
  • دی اکسید کربن
  • نئون
  • هلیم

گازهای غیر قابل اشتعال و غیر سمی دومین کلاس کالای خطرناک

2-3 گازهای سمی

گازهایی که استنشاق آنها باعث مسمومیت و حتی مرگ می‌شوند، گازهای سمی نامیده می‌شوند. در نظر داشته باشید که تنها خطر گازهای سمی مسمومیت نیست. این گازها مشکلاتی مانند اشتعال، اکسیدشوندگی و خورندگی را به وجود می‌آورند. نمونه‌هایی از گازهای سمی شامل

  • متیل برومید
  • آمونیاک
  • منو اکسید کربن
  • دی اکسید سولفور

 خطر مسمومیت گازهای سمی و خطرناک

3- مایعات قابل اشتعال Flammable Liquids؛ یکی از انواع گروههای مواد خطرناک با قابلیت تولید بخار

مایعات قابل اشتعال مایعاتی هستند که با تولید بخار در دمای 60 درجه سانتی‌گراد به نقطه اشتعال می‌رسند. رنگ، روغن جلا و لاک از جمله مایعات قابل اشتعال هستند.

مایعات قابل اشتعال و خطرناک

4- جامدات قابل اشتعال Flammable Solids

مواد جامد خطرناک شامل سه دسته زیر هستند:

جامدات قابل اشتعال گروه چهارم کالای خطرناک

جامدات قابل اشتعال و حمل و نقل حساس آنها

در حمل و نقل کالاهایی که از نوع جامدات قابل اشتعال هستند، باید دقت ویژه‌ای لحاظ شود زیرا این مواد به راحتی در اثر یک اصطکاک ساده مشتعل می‌شوند. کبریت، گوگرد، سلولوئید، نیرونفتالین و اسید پیکریک نمونه‌ای از جامدات قابل اشتعال هستند.

جامدات قابل اشتعال نوعی از جامد خطرناک

جامدات خود‌اشتعال

جامدات خود آتش‌زا یا خود اشتعال می‌توانند در تماس با هوا قرار بگیرند و سپس گرم و مشتعل شوند. منیزیم دیاماند، فسفر زرد یا سفید، زغال و پنبه در گروه جامدات خود‌اشتعال قرار می‌گیرند.

جامداتی که در تماس با آب مشتعل و خطرناک می‌شوند

گروه دیگری از جامدات خطرناک شامل موادی هستند که در تماس با آب، گازهای قابل اشتعال تولید می‌کنند یا مشتعل می‌شوند. کاربید کلسیم، فسفید آلومینیوم، سدیم و پتاسیم از گروه این جامدات هستند.

جامدات خطرناکی که در تماس با آب مشتعل می‌شوند.

5- مواد اکسید‌کننده Oxidizing Substances

مواد اکسید‌کننده به دو دسته اکسید‌کننده‌ها و پراکسیدهای آلی تقسیم می‌شوند.

گروه پنجم کالای خطرناک و مواد اکسید‌کننده

  • اکسیدکننده‌ها

اکسید‌کننده‌ها خودشان مشتعل نمی‌شوند اما با آزادسازی اکسیژن باعث اشتعال سایر مواد می‌شوند. نیترات آمونیوم، کلرات کلسیم، نیترات پتاسیم و سفید‌کننده‌ها جز گروه اکسید‌کننده‌ها هستند.

  • پراکسیدهای آلی؛ یکی از انواع کالای خطرناک با ناپایداری بالا

پراکسیدهای آلی حالت جامد یا مایع مواد آلی هستند که ویژگی‌های زیر را دارند:

  • برای اشتعال پراکسیدهای آلی تنها یک شعله خارجی کافیست.
  • پراکسیدهای آلی از مشتقات پراکسید هیدروژن هستند.
  • پراکسیدهای آلی ناپایدار هستند و به سادگی تجزیه می‌شوند.
  • واکنش برخی از پراکسیدهای آلی با مواد دیگر منجر به بروز خطراتی می‌شود.
  • بنزویل پروکساید و متیل اتیل کتان پروکساید نمونه‌هایی از پراکسیدهای آلی هستند.

پراکسیدهای آلی از مواد ناپایدار و گروه پنجم کالای خطرناکپنجم

6- مواد سمی و عفونی  Toxic & Infectious Substances

  • مواد سمی

 مواد سمی هنگامی که در تماس با گرما و حرارت زیاد قرار می‌گیرند، گازهای سمی تولید می‌کنند. تماس، استنشاق و خوردن این مواد باعث ایجاد مسمومیت می‌شود.

مواد سمی و ششمین گروه از کالای خطرناک

  • مواد عفونی

 مواد عفونی همان عوامل بیماری‌زا مانند ویروس و باکتری هستند که در انسان و حیوان باعث ایجاد بیماری می‌شوند. برخی از مواد عفونی تنها باعث بیماری می‌شوند اما برخی دیگر خطرناک‌تر هستند و باعث بروز مرگ می‌شوند.

7- مواد رادیو اکتیویته Radioactive Material

مواد رادیو اکتیویته تشعشعات رادیو‌اکتیو مانند آلفا، بتا و گاما تولید می‌کنند. درجه خطرناک بودن مواد رادیو اکتیویته بسیار بالاست؛ بنابراین حمل و انبار این مواد باید در نهایت دقت انجام شود و برچسب‌گذاری شوند.

مواد رادیواکتیویته هفتمین گروه از کالای خطرناک

8- مواد خورنده Corrosive

مواد خورنده چه در تماس با بافت زنده قرار بگیرند، چه در تماس با کالاهایی مانند فلزات و وسایل و حمل و نقل باشند، در هر دو حالت باعث آسیب و نابودی می‌شوند. خوردن و استنشاق مواد خورنده نیز باعث ایجاد مسمومیت می‌شود. اسید باتری، جیوه و اسید سولفوریک موادی هستند که خاصیت خورندگی دارند.

هشتمین گروه از کالای خطرناک مواد خورنده هستند.

9- کالاهای خطرناکی که در 8 گروه بالا قرار نمی‌گیرند. Miscellaneous Dangerous Goods

 گروه نهم از کالاهای خطرناک، کالاهایی هستند که در دسته‌بندی 8 گروه بالا قرار نمی‌گیرند و در طی حمل و نقل باعث ایجاد خطر می‌شوند. به‌طور مثال مایعات و جامدات بیهوش‌کننده جز گروه نهم کالاهای خطرناک هستند.

گروه نهم از کالای خطرناک با نام انگلیسی Miscellaneous Dangerous Goods

حمل کالای خطرناک با استفاده از خدمات ویژه فریت فایندر

اگر کالای شما از نوع خطرناک باشد، ذره‌ای بی‌توجهی در حمل آن باعث صدمات و آسیب‌های جبران‌ناپذیر می‌شود. برای حمل کالای خطرناک نیازی نیست نگران آسیب‌های آن باشید زیرا یک شرکت حمل و نقل معتبر می‌تواند این پروسه را با امنیت کافی برای شما به سر‌انجام برساند. پلتفرم حمل و نقل بین‌المللی فریت فایندر واسطه‌ای امن بین شما و شرکت‌های حمل و نقل است تا بتوانید مناسب‌ترین روش را برای حمل کالای خود انتخاب کنید.

حمل، بسته‌بندی و انبارداری ایمن، ارزان و سریع انواع کالاها در فریت فایندر مشتریان را به استفاده مجدد از خدمات این مجموعه ترغیب می‌کند. خدمات ویژه فریت فایندر برای حمل کالا عبارتست از

  • پیشنهاد مناسب‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش برای حمل کالا
  • انجام صفر تا صد فرایند حمل کالا مانند بارگیری، انبارداری در انبارهای اختصاصی، گمرک و ترخیص کالا
  • صدور بیمه‌نامه بین‌المللی
  • ردیابی آنلاین موقعیت کالا
  • استعلام نرخ انواع روش‌های حمل به صورت آنلاین

حمل آسان و امن کالای خطرناک

در صورتی که برای حمل کالای خود با هر‌گونه سوال مواجه شدید، از طریق کلیک بر روی لینک زیر سوالات خود را با کارشناسان فریت فایندر در میان بگذارید و از مشاوره رایگان برخوردار شوید.

دریافت مشاوره رایگان

شناختی کوتاه درباره کالای خطرناک

برای حمل کالای خود به اولین نکته‌ای که باید توجه کنید، خطرناک یا غیر‌خطرناک بودن آن است.کالاهایی که حمل و انتقال آنها باعث ایجاد آتش‌سوزی، انفجار و مسمومیت می‌شوند، در گروه کالای خطرناک جای می‌گیرند. کالای خطرناک با توجه به میزان اشتعال و حالت جامد، مایع و گاز خود به 9 گروه دسته‌‌بندی می‌شوند. میزان انفجار، اشتعال و مسمومیت در هر یک از این 9 گروه متفاوت است. به‌طور مثال مواد منفجره باعث انفجار وسیع می‌شوند اما مواد سمی و عفونی خطر مسمومیت دارند.

شما نسبت به کالای خطرناک تا چه حد شناخت و اطلاعات دارید؟ اگر اطلاعات شما در این زمینه محدود است، با کمک گرفتن از کارشناسان فریت فایندر، اطلاعات خود را نامحدود و تخصصی کنید.